30 Ocak 2011 Pazar

Foursquare, Facebook Places Benzeri Servislere Öneriler


Benim telefonum şuanda desteklemese de GPS'li telefonlarda arkadaşlarınızın o an nerede olduğunu görüp onlarla temasa geçmenizi sağlayan ve genel olarak konum bazlı servisler olarak adlandırılan hizmetlere bir göz atmak istedim. Uzun süredir buraya yazı giremiyorum, gece 02:20 de iyi bir saat, nerede kalmıştık? :)

Facebook Places, Foursquare gibi hizmetlerin asıl amacı arkadaşlarınızın o an nerede olduğunu görerek size yakın olanlarla temasa geçip sosyalleşmenizi sağlamaktır. Yaptığınız kayıt(check-in)'ların sayısına göre "... valisi, kahve gurusu" gibi sıfatlar ve rozetler alırsınız. Bu bazı yerlerde/markalarda size avantajlar sağlayabilir. Ama ne yazık ki güzel ülkemizde bu hizmetler genelde şöyle kullanılıyor:



1-Normalde içeride çay bile içemediğiniz mekanların önünden geçerken check-in yapıp, 7/24 oradaymış havası yaratırsınız.
2-Ajans sahibi veya çalışanısınızdır, rakibinizin müşterisine gider check-in yaparsınız ki rakipler delirsin.
3-Otobüs durağı, metro istasyonu gibi 5 dk. bile durmayacağınız yerlerde "anlamsız" check-in'ler yaparak bu rozetlerden kazanarak övünürsünüz.
4-Olayın özünden çıkıp, sabah evden çıktığınız andan gece uyuduğunuz ana kadar her an check-in yapar, hepsini de Twitter'dan yayınlarsınız ki insanlar bıksın.
5-Sadece önünden geçmiyorsunuzdur, gerçekten oradasınızdır ve sadece karizmatik mekanlarda "I'm @House Cafe" tarzı check-in'ler yaparsınız ki insanlar her gün kahvaltıda Leb-i Derya'da, öğle yemeğinde House Cafe'de, akşam yemeğinde bilmem ne restorandasınız sansınlar.

Neyse özünü anladınız sanırım. Bu hizmet amacına uygun kullanılmıyor. Ben hayatımda Facebook, Twitter veya FriendFeed'te "ben şuradayım" yazana "abi ben de yakındayım görüşelim mi?" yazan görmedim.



Zaten bu yazı da hali hazırdaki durum için değil de biraz "Ne yapılabilir?" üstüne yoğunlaşacak. Bence konum bazlı servislerde hayatımıza renk katacak değişiklikler ve geliştirmeler yapılabilir. Bunları da şehir içinde, şehir dışında ve ülke dışında olarak düşündüm. Bunlardan hali hazırda kullanılanlar varsa beni affedin, dediğim gibi  bu servisleri GPS'im olmadığı için kullanamıyorum ama ilgimi çekiyorlar.

Düşündüğüm şeyin gerçekleşebilmesi için bütün check-in yerlerinin çeşitli kategorilere alınması gerekir. Örneğin yemek için üstteki markaların "Fast Food" - Özsüt, Saray Muhallebicisi gibi mekanların "Tatlıcı" - Starbucks, Gloria Jeans gibi mekanların "Kahveci" olarak kategorilere alınması gibi. Bunu canlı müzik yapanlardan sinemalara kadar uzatmak mümkün.

Şehir içinde:
Diyelim ki siz İstanbul'da Taksim civarında yaşıyorsunuz, ve genelde yemeklerinizi Burger King, KFC gibi fast food restoranlarında yiyorsunuz. Kahvenizi genelde Starbucks'ta içiyorsunuz. Sinemaya genelde Cinebonus'a gidiyorsunuz. Alışverişte kesin uğradığınız mağaza Nike. Genelde akşam yemeklerini İtalyan tarzı yemek sunan yerlerde yiyorsunuz. Müzik tercihiniz Balans gibi rock çalan barlardan yana vs.

Karşıya geçtiniz, Bağdat Caddesi tarafında hiç bir yeri bilmiyorsunuz diyelim, açıp Foursquare'i öğlen yemeği alternatifi sorunca, size daha önceki check-in'lerinize dayanarak yakındaki Burger King ve KFC'leri gösterebilir. Bunlar dışında "fast food" istiyorum derseniz, orada bir Bambi Cafe gösterebilir. Yok ben fast food değil de makarna istiyorum derseniz hemen bir Pastavilla görüntüleyebilir. "Alışveriş yapacağım" derseniz, Caddebostan Nike'ı haritada gösterebilir. Sinemaya gideceğim veya bowling oynacağım derseniz en sevdiğiniz salonların oradaki şubelerini gösterebilir.



Şehir Dışında:
Diyelim ki atladınız İzmir'e geldiniz. Yemeğe çıkacaksınız, ama her zaman gittiğiniz Dominos Pizza yerine daha yerel bir şeyler tatmak istiyorsunuz. Orada "yerel"i işaretlerseniz en yakın İzmir yerel pizzacısı Pizza Pizza size önerilebilir. "Fast food olsun ama pizza olmasın."  derseniz sizi Kumrucu Şevkiye veya Ekmekiçi'ne yönlendirebilir. Aynı şekilde Starbucks yerine Kahve Diyarı öneri olarak gelebilir. Veya diyelim aynı markayı istiyorsunuz, yine en yakın Dominos gösterilebilir. 

"Canım sıkıldı sinemaya gideceğim" deyince Cinebonus'lar tıkır tıkır ekrana dökülebilir. Yok derseniz Agora sinemaları gelebilir. Sürekli Karaköy vapur iskelesinde check-in yapıyorsanız Konak'tan geçerken "Burada da iskele var, ulaşım alternatifi olarak değerlendirebilirsiniz" diye ufak uyarılar verebilir. 



Ülke Dışında:
Atladınız New York'a gittiniz diyelim. Yine benzer şekillerde size yemek için küresel markalardan varsa önerilebilir veya yerel bir hamburgercinin adresi verilebilir. Sürekli rock barlardan check-in'ler yaptığınızı gören sistem, size New York'un rock barlarından alternatifler sunabilir. Özsüt'ün tatlı servisine benzer tatlıcıları veya en yakın Nike mağazasını gösterebilirler. O an New York'ta olduğunu bilmediğiniz bir arkadaşınızla ilgili sizi "Umut da New York'ta" diye uyarabilirler. 

Veya tembel olduğunuzu varsayalım, bana bir gün planla deyince size iki seçenek sunabilir, İstanbul'da yaptıklarına benzer bir gün mü? New York'a özel bir gün mü? Diyelim birinciyi seçtiniz, sizi İstanbul'da check-in yaptığınız yerlerin benzerlerine yönlendiren bir günlük öneri listesi sunabilir. Diyelim ikiniciyi seçtiniz, size New York'luların en çok check-in yaptıkları, memnuniyeti en yüksek mekan ve markalardan oluşan bir liste oluşturabilir.

Bu ve benzeri düşünceleri geliştirmek ve arttırmak mümkün. Yaratıcılıkta sınır yok. Önemli olan hem bireysel olarak bizim, hem de kurumsal olarak markaların bunu nasıl kullanacakları. 

Kurumsal olarak da marka ve mekanlar gelen müşterilerden sık  check-in yapanlara özel görevliler gönderip özel ilgi gösterebilirler. Böylece müştirlere gelip mekanlarında yaptıkları check-in'lerin bir kıymeti olduğu gösterilebilir. Barlar check-in valilerine belirli bir gece için bedava içecek hakkı vb verebilirler. Sonuçta insanlar yaptıkları check-in'lerle sizin gizli reklamınızı yapıyorlar, onları bu konuda yüreklendirmek, size düşük maliyetli, yüksek faydalı geri dönüşler sağlayabilir.

Hali hazırda bu servisleri olması gerektiği gibi kullanmadığımıza inanmıyorum. Ve konum bazlı servislerde büyük bir potansiyel görüyorum.  Bakalım hangi pazarlamacılar bu servislerde  yaratıcı kampanyalarıyla bize "bu işin nasıl yapılacağını" gösterecekler?

NOT: Aklıma geldi, hemen ekliyorum. Daha önce burada haberini de yaptığım KLM Surprise bence çok başarılıydı. İzleyin derim.